Organo-Dynamische bouw - Rune Werkplaats

De huidige vormgeving van gebouwen kenmerkt zich door rechte hoeken, vlakke muren en strakke plafonds. De schuine daken van aleer worden minder toegepast. Wanneer men kinderen van rond de vier jaar uit verschillende culturen, ongeacht of zij Maori, Eskimo, Arabier of westerling zijn, een huis laat tekenen, dan verschijnt onveranderlijk een huis met een dak; een vierkant met een driehoek erop. Dit heeft blijkbaar oerbeeld-karakter. Dat heeft de huidige ontwikkeling losgelaten. Dat is niet goed of slecht; het is eenvoudigweg een stuk ontwikkeling dat overeenkomt met het huidige bewustzijn.
Een huis met rechte hoeken en vlakke muren heeft zo zijn eigen werkingen op de mens. Men kan zich erbinnen vrij voelen en er rustig denken, want alles heeft zijn plaats en is in rust om hem heen.
Een stap verder in de ontwikkeling is echter, wanneer men weer op zoek gaat, bewust of onbewust, naar de levendige wereld van vormkrachten achter de fysieke werkelijkheid – en meer en meer kinderen worden er geboren die deze levenswereld van spelende krachten en gebaren kunnen waarnemen. Om hieraan tegemoet te komen en er een brug naar te slaan, kan men levendige vormen en gebaren in de ruimte aanwenden, zodat deze meer bewegelijk wordt, en men als het ware naar die levenswereld wordt toegeleid. Organische vormgeving is een stap in deze richting. Daarvan zijn al menig mooie gebouwen neergezet; denk aan de gebouwen van NMB (Amsterdam-Zuidoost) en Gasunie (Groningen). Wanneer men zich indenkt Dat men zich niet alleen met voedsel voedt en daardoor groeit, maar ook met indrukken, dan kunt u zich voorstellen dat het belangrijk is met welke indrukken een opgroeiend mens zich voedt. Men vertoeft in zijn jonge jaren het langst in een huis of leefruimte, en hoe die is vormgegeven, is belangrijk voor de juiste groei van een kind.
Rune-werkplaats heeft zich toegelegd op de vormgeving van ruimten waarin opgroeiende kinderen dagelijks komen. In de kinderdagverblijven van Bartele te Amsterdam-Zuid zijn hier enige voorbeelden van te vinden.

Organische ontwerpen:

-Kinderdagverblijven; Bartele 1 en Bartele 2 (Amsterdam-zuid), De Sterrelichtjes (Olen, België)
–kasten
–kinderbedden
–speeltoestellen
–aanbouw van een tuinhuis
–tempel-theatergebouw Widarhalla

In het kinderdagverblijf Bartele 1 is uitgegaan van de ruimten zoals die waren (het waren voorheen een kappers- en een groentewinkel), welke aangepast zijn aan de kinderen. Daartoe zijn de gangen met een gewelf van leem voorzien, in natuurlijke kleuren.
In het kinderdagverblijf Bartele 2 is er uitgegaan van het vormenspel der klassieke elementen vuur, lucht, water en aarde.

Bartele 1

In Bartele 1 is de hal bij binnenkomst zeshoekig, en voorzien van een lemen plafond (groen en blauw). Dit hult de kinderen in voordat zij bninnenkomen.
De grote ruimte heeft een zithoek, een eethoek, en een groot speeltoestel (speeltoestel 1, platformhoogte 1.60 m), een soort kasteel waarop de wat oudere kinderen onder toezicht kunnen spelen en zich af kunnen sluiten van de groep, en eronder een speelhoek met kussens.
Naar de sanitaire ruimte en slaapzaal toe is een portaal en een raam, waarvan de lijsten het gebaar van een moeder naar een kind maken.

Grote ruimte vanuit sanitair blok. Doorgang als moeder en kind.

De gang is evenzo voorzien van een lemen plafond in de vorm van een beweeglijk gewelf (groene leem); deze gaat naar de andere ruimte toe over in geel en wit leem. De muren zijn hier in geel en oranje-rood gesluierd (door E. Nijeboer). De gang geeft de kinderen een omhullend gevoel. Zij spelen er graag.

Gewelf in 2e ruimte. Leem over gips op ijzergaas, metalen skelet.

Einde gang in ruimte 2. Doorgeefluik in keuken.

De wand van de slaapkamer is voorzien van een roodlemen laag, ter adsorptie van het vocht in de ruimte (leem stabiliseert het vochtgehalte).
In de slaapkamer staan twee typen organisch gevormde bedden; basismateriaal is multiplex; type 1 van berken, type 2 van vurenhout.
In de tweede ruimte gaat de organisch gevormde plafond over in geel-wit leem en wordt tot een gebaar naar de keuken achterin deze ruimte. Er is een scheef raam naar de gang vanuit deze ruimte, voor licht en doorkijk.

Speeltoestel Bartele 1, eerste ruimte

De keuken heeft een doorgeefluik naar het personeelskamertje erachter, in de vorm van een organisch gebaar.
Kinderen en ouders voelen zich op hun gemak in Bartele 1. Het heeft er mede toe geleid dat er een actieve oudergroep is ontstaan. Ook ’s avonds wordt het gebouw voor cursussen en bijeenkomsten gebruikt.

Bartele 2

Dit kinderdagverblijf is ingericht in een voormalig woon-winkelpand aan de drukke Rijnstraat in Amsterdam. Het heeft vier vertrekken boven, en een souterrain, dat nu is ingedeeld in vijf vertrekken, te weten twee kinderslaapkamers, een kantoor, een bergruimte en een personeelsruimte. Vanuit begane grond en souterrain is de ruime tuin van 9 x 11 m bereikbaar. Er zijn momenteel twee groepen ondergebracht in het pand; een peuterspeelgroep (van 3 – 5 jaar) en een babygroep (vanaf ½ jaar).

Bartele 2 vanaf de Rijnstraat gezien

De kamers op de begane grond zijn elk vormgegeven naar een van de vier elementen, waarvan de vormgebaren aan muren en plafond in gips en leem, tegen een ijzeren skelet, zijn aangebracht. Men komt binnen via de hal in de peuterspeelgroep. Hier is een deur naar de voormalige winkelruimte, waarvan nu het plafond als een grot met her en der grote kristallen welft over de kamer. In de volksmond heet Bartele 2 al de ‘grottencrèche’. De etalage is grotendeels in gebruik als box, met organische houten afwerking naar de straat- en naar de binnenzijde. De trap naar beneden is met een speelse houten balustrade afgewerkt, en deels door een 40 cm hoog platform overwelfd.

Grottenruimte; plafond boven hal en gang. Ramen naar de gang. Gips over ijzergaas.

Grottenruimte. Plafond midden en boven de trap.

Speelplatform, trapbalustrade en box in etalage van grotruimte.

Deur van grotruimte naar sanitair. Deur van luchtkamer naar sanitair.

Gang vanuit de hal gezien. Gang vanuit het midden gezien.

Het organisch gevormde portaal naar achteren geeft toegang tot de open sanitaire ruimte voor de kinderen. De kamer aan de achterzijde, bereikbaar door een oriëntaalse doorgang, geeft toegang tot de kamer die vormgebaren van vier kleuren heeft, welke het element lucht ontspringen. In deze kleurrijke kamer staat een speeltoestel, een kasteel, iets lager dan in Bartele 1 (speeltoestel 2, platformhoogte 1.20 m), met een speels platform en trap ervoor. Er is een wastafel en commode voor verschoning, en vooral is dit de speelkamer voor de wat oudere kinderen, onder en op het platform. De muren zijn hier in in speelse overgangen geschilderd (door E. Nijeboer).

De kleurbewegingen van groen door een mauve huid. De kleurbeweging van scharlakenrood. Gips op ijzergaas.

De kleurbeweging van magenta (blauwig rose), resp. kobaltblauw rond geel.

De gang door de winkelruimte naar de keuken en de babygroep is op een speelse plooiend verlopende wijze vormgegeven. Hier zijn de kinderkapstokken en kan eventueel een kinderwagen of fiets worden geplaatst. Wanden zijn aan de gangzijde van hout (multiplex) en aan de kamerzijde van gipsplaat (brandwerend), en hebben verspringend van hoekige vormen voorziene ramen met dubbel veiligheidsglas.

Kapstok volwassenen (hal) en kinderen (gang). Muur gesluierd groen geschilderd.

Men komt de babygroep binnen via de achterkamer, waar vlambewegingen aan het plafond aanduiden dat dit de vuurkamer is. Hierin staat een dubbele kast met dierenkoppen als staanders, die onderling met houten bogen en dwarslatten zijn verbonden, wat een hemeltje voor de kinderen eronder vormt.

Vormgebaren in leem op gips van vuurbewegingen.

Doorgang van vuur- en waterkamer.

De deuren achter geven toegang tot een vergroot balkon, dat door de kleinere kinderen in de zomer gebruikt kan worden als buiten. Achter het hek is een afloop naar de tuin.

De doorgang naar de voorkamer in de babygroep is met leem tot een boog gevormd. Men komt in de voorkamer waar verschillende organische vormen aanduiden dat men hier met het element water van doen heeft; een wolk tegen een hemelgewelf, een boom die uit de muur groeit, en een kasteelachtige toren, welke op goede wijze op de tandvorming inwerkt. In deze kamer is een trap naar de slaapkamer eronder gemaakt, met speelse organische vormen en openingen, voorzien van plexiglas, afgewerkt.

Vormen in de waterkamer. Leem, gips en ijzergaas.

In de kelder zijn brandwerende muren van hout en gipsplaat, weer met verspringende ramen. De babyslaapkamer heeft ramen aan de straatzijde. Erin staan organisch gevormde stapelbedden (type 2).
De peuterslaapkamer aan de achterzijde heeft ramen aan de tuinzijde. Het kantoor, ook aan de tuinzijde, heeft bovenlichten voor daglicht vanuit de achterkamer van de babyruimte. Het personeelsgedeelte is deels afgeschermd door een boog tussen de pilaar in het midden en de muur van de babyslaapzaal. De electriciteits-, gas en waterleidingen aan het plafond zijn op organische wijze weggewerkt met gips en gaaswerk.
De tuin van Bartele heeft vanuit de afloop van het balkon een betegelde rondgang. Hierbinnen is een oploop van houten palen en rubberen tegels (hoogte maximaal 40 cm), waar de kinderen op en af kunnen rijden met hun driewielertjes. In het midden is een zeshoekige zandbak met tegels er rondomheen. Aan de gevel staat een huisje met glijbaan, en tussen gevel en zandbak zijn rubberen tegels aangebracht. Onder het balkon is een speelhuisje, met dito vormen. Hierachter en onder de afloop zijn berghokken.

Zicht op de tuin vanuit verschillende hoeken. Palen van Kastanjehout, onbehandeld.

In de kelder en babyruimte staan voorts twee berkenhouten kasten in de vorm van vogels, welke demontabel in kleinere eenheden zijn.

Terug naar boven

Therapeuticum “Uriël’ en kinderdagverblijf ‘de Sterrelichtjes’

Hier gaat het om twee gebouwen, waaraan de Rune-werkplaats heeft meegebouwd. De afwerking van met name de raamkozijnen is dynamisch-organisch, en drukt verschillende elementaire werkingen uit die de cliënten helpen bij het genezingsproces, de kindertjes bij hun fysieke ontwikkeling.

Het gebouw de Grote Beer; voorste deel is therapeuticum, achterste deel een van de kinderdagverblijven. In April 2012 worden de gebouwen voor gebruik opgeleverd. Achteraan een deel van de Kleine Beer.

Raamkozijn in het therapeuticum. Onderaan links ontmoeten de therapeut en zijn cliënt. Van onderen rechts en dan naar boven ontmoet de cliënt de therapeut, en vervolgt naar boven en dan naar rechts zijn proces van transformatie en genezing. Van onderen naar rechts en dan naar boven volgt en draagt de therapeut de cliënt; uiteindelijk scheiden zich weer de wegen. Eikenhout.

Raamkozijn in de Grote Beer, kinderdagverblijf de Sterrelichtjes. Hier is in elke hoek een van de voer elementen uitgewerkt; rechtsboven vuur, linksboven lucht, linksonder water en rechtssonder aarde. In het midden van elke lijst ontstaan in de ontmoeting de vier kwaliteiten respectievelijk warm, vochtig, koud en droog. Eikenhout.

Raamkozijn in de Grote Beer, kinderdagverblijf de Sterrelichtjes. Hier is in elke hoek en in het midden een specifieke kleur in zijn vormgebaar uitgedrukt. Deze kleur is geaccentueerd met waterverf. Eikenhout.

Boomfaun in eikenhout. Boven een van de eikenstam als staanders, de hoek van de Grote Beer.

Raamkozijn tussen de entree en de keuken in de Kleine Beer, het andere kinderdagverblijf van de Sterrelichtjes. Het is een clowneske speelsheid die hier wordt uitgewerkt. Eikenhout.

Raamkozijn in de Kleine Beer; de elementwerkingen, als bij het overeenkomstige raamkozijn in de Grote Beer.

Drieledig venster tussen de verzorgings- en de speelruimte in de Kleine Beer. De vier elementen zijn in de hoeken verwerkt, en de posten zijn uitdrukking van het dierlijke (een giraffenek) in de linker en het menselijk-speelse (een narrenfiguur) in de rechterpost. Eikenhout.